TEMA : SISTEM EKOLOGI

Konsep Ekosistem
Satu komuniti organisma yang berinteraksi antara satu dengan lain dan alam sekitarnya

Komponen biotik
Komponen yang terdiri daripada organisma hidup yang terdiri daripada pengeluar, pengguna dan pengurai.

Komponen abiotik
Terdiri daripada benda bukan hidup yant termasuk pelbagai jenis gas, air dan galian.

Kitar nutrien
Kitar nutrien ialah aliran yang berterusan unsur dan bahan kimia seperti oksigen, karbon , nitrogen dan air yang terdapat dalam sesuatu ekosistem.

Rantaian makanan
Rantaian makanan merujuk kepada pemindahan tenaga, elemen-elemen kimia dan beberapa jenis sebatian daripada satu organisma kepada organisma yang lain di sepanjang aliran satu hala.

Pengeluar
Tumbuhan yang merupakan autotrof yang boleh membuat makanan sendiri melalui proses fotosintesis.

Pengguna
Kumpulan heterotrof iaitu organisma hidup yang bergantung kepada pengeluar atau organisma lain untuk mendapat tenaga/makanan.

Pengguna primer
Pengguna pertama yang memakan pengeluar untuk mendapatkan tenaga/makanan.

Pengguna sekunder
Pengguna kedua yang memakan pengguna pertama untuk mendapatkan tenaga/makanan.

Pengguna tertier
Pengguna ketiga yang memakan pengguna kedua untuk mendapatkan tenaga/makanan.

Pengurai
Organisma yang menguraikan tumbuhan/organisma yang reput/mati dan mengembalikan nutrien kepada tanah.

Piramid Ekologi
(piramid tenaga)
Satu hierarki yang menggambarkan hubungan rangkaian makanan antara satu aras trofik dengan aras trofik yang lain dalam sesuatu ekosistem. Selain menunjukkan jumlah organisma dalam setiap aras trofik, piramid ekologi penting dalam menjelaskan pengaliran tenaga daripada pengeluar, penggunaan tenaga tersebut , simpanan dan kehilangan tenaga.


FUNGSI EKOSISTEM
a) aliran tenaga
Hubungan dan interaksi antara organisma dalam sesuatu ekosistem membolehkan aliran tenaga berlaku apabila proses makan dimakan berlaku. Aliran ini membolehkan sesuatu ekosistem dikekalkan.
b) kitaran nutrein
Sesebuah ekosistem menyediakan tapak untuk melengkapkan kitaran nurien melalui interaksi antara komponen biotik dan abiotik. Kitaran ini boleh berlaku di dalam sesebuah ekosistem (intra-ekosistem) dan di antara beberapa ekosistem.( inter-ekosistem)

KEPENTINGAN EKOLOGI KEPADA MANUSIA
a)Pembalakan
Ekosistem hutan membekalkan pelbagai jenis pokok balak yang boleh menggalakkan pembalakan. (ekosistem daratan)
b) Hasil hutan
Ekosistem daratan terutamanya hutan-hutan boleh menggalakkan pengumpulan hasil hutan seperti rotan hutan .
c) Perubatan
Ekosistem daratan seperti di hutan ada herba-herba seperti tongkat ali dan kacip fatima yang ada nilai perubatan. Di ekosistem lautan pula terdapat gamat dan spirulina yang ada nilai perubatan.
d) Pelancongan/ Ekopelancongan
Keunikan dan kepelbagaian biologi di ekosistem daratan dan ekosistem lautan penting untuk sektor pelancongan dan rekreasi.
e) perikanan/ akuakultur
Ekosistem lautan boleh dibangunkan untuk perikanan dengan hasil-hasil marin yang banyak. Disamping boleh dibangunkan untuk akuakultur seperti penternakan ikan dalam sangkar di kawasan kukup.

GANGGUAN MANUSIA TERHADAP EKOSISTEM
a) pertanian
Aktiviti pertanian seperti pembajaan dan penyemburan racun serangga akan mengganggu kandungan asid atau alkali dan nutrien tanah. Ini akan mengganggu keseimbangan dalam sesuatu ekosistem.

b) penyahutanan
Aktiviti penyahutanan seperti pembalakan, pembukaan tanah untuk pertanian, urbanisasi akan mengganggu sesuatu ekosistem kerana habitat organisma hidup musnah dan penyesuaian semula perlu dibuat oleh organisma.

c) perlombongan
Perlombongan pasir misalnya akan menngganggu keseimbangan pantai yang seterusnya akan memberi kesan kepada habitat marin di tepi pantai dan dalam lautan.

) pelancongan
Pencemaran yang dilakukan oleh pelancong semasa melancong seperti membuang sampah merata-rata,membuat ungun api akan mengganggu habitat dan kehidupan organisma dalam sesuatu ekosistem.

e) Industri
Pembuangan sisa toksik ke dalam sungai atau tasik akan mencemarkan air dan seterusnya mengganggu hidupan akuatik. Pembebasan asap-asap yang bertoksik seperti sulfur dioksida dan nitogen dioksdia boleh menyebabkan hujan asid yang seterusnya mengganggu ekosisitem hutan.

GANGGUAN ALAM SEKITAR TERHADAP EKOSISTEM
a) letusan gunung berapi
Gas dan lava yang dibebaskan semasa letusan gunung berapi akan memusnahkan habitat dan mengganggu ekosistem.

b) taufan
Keadaan cuaca yang luar biasa seperti ribut taufan boleh mengganggu keseimbangan ekosistem kerana boleh memusnahkan habitat dan organisma dalam ekosistem.

c) gerakan jisim
Proses pergerakan jisim seperti gelongsoran tanah boleh menimbuskan habitat dan mengganggu ekosistem.

d) banjir
Kejadian banjir akan menenggelamkan habitat dan organisma dalam sesuatu ekosistem. Ini akan mengganggu keseimbangan sesuatu ekosistem.

e) kemarau/ kebakaran semulajadi
Kejadian kemarau seperti semasa kejadian el-nino di Indonesia telah menyebabkan banyak kebakaran semulajadi di hutan. Kebakaran ini telah memusnahkan pelbagai organisma dan mengganggu keseimbangan ekosistem.

LANGKAH-LANGKAH PEMELIHARAN DAN PEMULIHARAAN EKOSISTEM/ALAM SEKITAR
a) langkah perundangan
Menguatkuasakan akta alam sekeliling 1974 oleh Jabatan Alam Sekitar misalnya untuk mengawal pencemaran udara dan air .

b) kempen
Mengadakan lebih banyak kempen kesedaran untuk menyeru orang ramai bersama menjaga alam sekitar misalnya melalui kempen cintailah sungai kita, kempen berkongsi kereta.

c) pendidikan
Mendidik generasi muda untuk menjaga kualiti alam sekitar melalui matapelajaran seperti sivik, geogafi, pendidikan moral.Di samping itu , adakan aktiviti-aktiviti ” go green” melalui persatuan atau kelab alam sekitar yang melibatkan murid dengan ekosistem secara langsung.

d) hutan simpan/ taman negara
Mewartakan lebih banyak hutan simpan untuk melindungi hutan dan hidupan liar dalam sesuatu ekosistem contohnya Taman Negara Endau- Rompin.

e) pengurusan/ pengawalaseliaan
Memantapkan lagi pengurusan dan pengawalseliaan terhadap hidupan liar. Misalnya
Perlindungan orang utan di hutan Sepilok Sandakan, Sabah. Projek penetasan dan pemeliharaan penyu belimbing di Rantau Abang, Terengganu.

TEMA : SISTEM HIDROLOGI

KONSEP Kitaran hidrologi
Fasa-fasa pertukaran air dalam pelbagai bentuk(cecair,gas dan pepejal) dan melalui pelbagai ruang di bumi secara berterusan. Ia meliputi pelbagai proses fizikal dan simpanan.

Imbangan air
Imbangan air merupakan keseimbangan antara jumlah air yang diterima bersamaan dengan jumlah air yang keluar ke atmosfera.

* Proses-proses dalam Imbangan air
a) kerpasan
b) sejatan
c) sejatpeluhan
d) larian permukaan
e) air bawah tanah

Lebihan air
(air positif)
Lebihan air/imbangan air positif bermaksud jumlah kerpasan yang diterima melebihi jumlah sejat peluhan, perubahan air tanah, larian permukaan dan simpanan.


Kurangan air
(air negatif)
Lebihan air/imbangan air positif bermaksud jumlah kerpasan yang diterima kurang daripada jumlah sejat peluhan, perubahan air tanah, larian permukaan dan simpanan.


PROSES KITARAN HIDROLOGI
i. Proses mendatar

a. Larian air permukaan

Baki air hujan yang mengalir di atas permukaan tanah setelah ditolak dengan air yang mengalami sejatan, pintasan, susupan, dan juga yang digunakan oleh tumbuhan dan setelah semua liang pori tanah tepu dengan air dan hujan tidak lagi boleh meresap sebaliknya menuju ke sungai, tasik,kolam dan laut.

b. Aliran air bawah tanah

Air bawah tanah mengalir perlahan melalui liang dalam batuan di bawah permukaan. Air mengalir kerana terdapat perbezan tekanan dan kecerunan. Air dari Zon tepi mengalir menuruni cerun aras mata air hingga sampai ke sungai, tasik atau paya.

c. Alir Lintang atmosfera
Air tersejat ke dalam atmosfera dari lautan, membentuk wap-wap air yang akan berkumpul menjadi awan. Wap-wap air (awan) ini pula akan dialirkan secara melintang oleh angin ke bahagian daratan atau sebaliknya dari daratan ke lautan. Bila sampai ke tahap tepu akan turun sebagai kerpasan.

ii. Proses menegak
a.Sejatan

Proses penukaran bentuk air daripada cecair kepada wap air.Berlaku apabila tekanan wap pada permukaan air lebih tinggi daripada tekanan udara di atmosfera yang belum sampai ke peringkat tepu. Memerlukan bekalan tekanan haba dari matahari yang mencukupi untuk memanaskan permukaan air sama ada daripada lautan, sungai, tasik, kolam dll.
Faktor-faktor mempengaruhi proses sejatan :
Sila rujuk unsur sejatan di tema sistem atmosfera.

b.Sejatpeluhan(perpeluhan/transpirasi)

Pemindahan wap air ke atmosfera melalui proses transiprasi dari tumbuhan dan sejatan daripada tanah dan tumbuhan.
Terjadi kerana tekanan wap pada sel-sel permukaan daun lebih tinggi berbanding dengan tekanan udara dalam atmosfera terutama pada waktu siang yang panas.

Faktor-faktor mempengaruhi proses sejatpeluhan
a) suhu permukaan tersejat – semakin tinggi suhu air permukaan tersejat semakin tinggi kadar sejatpeluhan kerana partikel air akan mempunyai tenaga untuk bertukar ke wap air di atmosfera.
b) pengaruh angin – jika terdapat pengaliran udara yang baik, kadar sejatpeluhan akan tinggi kerana udara yang bergerak akan membawa udara yang tepu keluar dengan ini memberi ruang untuk proses sejatpeluhan yang seterusnya.
c) kandungan air - air bersih akan mudah tersejat berbanding air masin. Jika kandungan air tanih banyak mineral ia akan melemahkan proses sejatpeluhan.
d) litupan tumbuhan – semakin banyak litupan tumbuhan di sesuatu kawasan ia akan menggalakkan proses transpirasi dan seterusnya sejatpeluhan.
e) kandungan lembapan tanih – semakin tanah lembap semakin tinggi kadar sejatpeluhan kerana ketersediaan air untuk disejat.


c.Kerpasan
Kerpasan adalah lembapan yang terpeluwap dan jatuh ke permukaan bumi dalam pelbagai bentuk iaitu cecair dan pepejal serta dalam intensiti yang berbeza.

d.Aliran batang
Air hujan yang turun meleleh mengikut dahan dan batang pokok sebelum sampai ke perrmukaan tanah.

e.Resapan/Infiltrasi
Proses pergerakan air masuk ke dalam tanih secara menegak melalui liang-liang pori tanih . Proses ini dipengaruhi kandungan air dalam tanah dan keporosan tanah.

Faktor-faktor mempengaruhi proses infiltrasi tanah.
a) Intensiti hujan – jika hujan amat lebat proses infiltrasi akan menjadi perlahan kerana titisan hujan yang besar dan cepat berupaya menutup liang ruangan tanah.
b) Struktur geologi – semakin banyak rekahan dan ronggadalam tanah kadar infiltrasi akan meningkat.
c) Litupan tumbuhan – semakin banyak litupan tumbuhan di sesuatu kawasan , kadar infiltrasi akan meningkat. Tumbuhan berupaya melambatkan proses air larian permukaan.
d) Keporosan dan ketelapan tanah – Jika ruang rongga banyak tetapi kecil dan halus(misalnya tanah liat) akan mengurangkan proses infiltrasi kerana menyukarkan aliran air ke bawah.
e) Kandungan air dalam tanah - semakin kontang sesuatu kawasan semakin tinggi kadar infiltrasi kerana tanah dalam keadaan kekosongan maka air mudah meresap ke dalam.
f) Gradien – Semakin rata sesuatu permukaan semakin tinggi kadar infiltrasi. Air larian permukaan akan bertambah di kawasan yang bercerun curam maka infiltrasi akan berkurang.



EDARAN AIR TANIH

Semua bentuk pergerakan air yang menggunakan tanih sebagai medium(bahan antaranya) seperti aliran sub permukaan , susupan/infiltrasi(menegak), dan pergerakan air secara mendatar(rembesan) dalam sistem akuifer.

KOMPONEN EDARAN AIR TANIH
i.Pergerakan Mendatar
a.Larian air permukaan
Rujuk di atas

b.Aliran air bawah tanah
Aliran secara perlahan melalui liang dalam batuan di bawah permukaan. Air mengalir kerana terdapat perbezan tekanan dan kecerunan. Air dari Zon tepu mengalir menuruni cerun aras mata air hingga sampai ke sungai, tasik atau paya.

ii.Pergerakan menegak :
a) Resapan/infiltrasi
Rujuk di atas

iii. Keporosan
Keporosan ialah ruang rongga antara tanih

Faktor-faktor memepengaruhi keporosan tanih
a) susunan partikel tanah – susunan partikel secara longgar akan menyebabkan keporosan yang tinggi
b) komposisi partikel tanah – jika batuan homogenius ( partikel yang sejenis) keporosannya lebih tinggi . Berbanding batuan heterogenius ( partikel berlainan jenis) kerana celahan saiz partikel yang besar boleh dipenuhi saiz partikel yang
kecil maka ini mengurangkan ruang rongga dalam tanah.
c) saiz partikel – semakin besar partikel tanah semakin rendah keporosan sebab kurang rekahan antara partikel.
d) Pemadatan tanah – jika sesuatu tanah itu semakin padat keporosan semakin rendah kerana ruang rongga telah dimampat.
e) Proses geomorfologi – semakin sesuatu tanah terdedah kepada proses geomorfologi seperti gerakan jisim akan meningkatkan keporosan tanah.

iv. Ketelapan.
Ketelapan ialah kebolehan air mengalir melalui ruang rongga tanah.

v. Akuifer(ground water)
Takungan air di lapisan batu tidak telap air setelah proses resapan berhenti.
vi. Simpanan air tanih
Simpanan air di permukaan bawah tanah dalam zon pengudaraan sebelum air diresap ke lapisan akuifer dan digunakan oleh tumbuhan.


Contoh Soalan:
1) Terangkan bagaimana manusia boleh mengganggu proses sejatpeluhan. [10m]

1.Aktivtiti perparitan
Sistem perparitan yang diwujudkan manusia telah mengalirkan air terus ke tasik,sungai dan laut. Ini telah mengurangkan kandungan air tanih dan seterusnya mengurangkan proses sejatpeluhan.

2. Penurapan/ penyimenan
Penurapan dan penyimenan permukaan bumi yang dilakukan oleh manusia terutama semasa proses perbandaran akan mengurangkan kandungan air tanih kerana proses infiltrasi tidak berlaku. Ini seterusnya akan mengurangkan proses sejatpeluhan.

3. penyahutanan
Aktiviti penyahutanan seperti pembalakan,pembukaan tapak pertanian, tapak perumahan akan memusnahkan banyak tumbuhan. Ini akan mengurangkan proses transpirasi dan seterusnya mengurangkan proses sejatpeluhan

4. morfologi bandar
Bangunan yang tinggi akan menghalang pengaliran udara. Ini akan menyebabakan udara cepat tepu dan tiada ruang untuk proses sejatpeluhan yang seterusnya. Maka proses sejatpeluhan akan berkurangan.

5. akvitivi pertanian
Aktiviti pertanian yang menggunakan sungkupan plastik terutama semasa semaian benih akan mengurung kelembapan tanih. Ini akan mengurangkan proses sejatpeluhan.

6. Penghijauan bumi
Projek penanaman semula dan hutan bandar telah menambahkan jumlah tumbuhan di bumi. Ini akan menggalakkan lagi proses sejatpeluhan melalui proses transpirasi.

7. badan air buatan manusia
Badan air seperti kolam dan tasik di taman rekreasi akan menambah kandungan lembapan tanih di sekitar kolam dan tasik dengan ini proses sejatpeluhan akan bertambah.

2) Jelaskan sumber-sumber air semulaja di Malaysia [8m]

1. sungai
Air sungai di Malaysia boleh dijadikan sebagai sumber air bersih untuk pelbagai kegunaan contohnya Sungai Pahang.

2. air tadahan/ hutan/ gunung
Air hujan yang turun boleh di tadah di kawasan hutan dan gunung . Ini boleh menjadi sumber air bersih di Malaysia contohnya Gunung Pulai.

3. air bawah tanah
Selain masa krisis air, air bawah tanah di Malaysia banyak digunakan sebagai sumber dalam air mineral. Misalnya di Kota Tinggi.

4. tasik/empangan
Air tasik setelah di proses juga boleh menjadi sumber air di Malaysia. Misalnya semasa krisis air ,air tasik bekas lombong di Serdang telah diproses semula dan digunakan sebagai sumber air.

BAHAN DARI WIKIPEDIA

Ribut Petir.
Ribut petir adalah satu sistem ribut yang dikenali dengan kehadiran kilat dan petir yang dihasilkan oleh awan kumulonimbus selain hujan atau hujan batu yang lebat. Ribut petir adalah ribut yang paling lazim berlaku di dunia. Menurut Encyclopedia Britannica, purata tenaga yang dihasilkan semasa ribut petir adalah lebih kurang 10 gigawatt-jam, bersamaan dengan kepala peledak nuklear 20 kiloton. Ribut petir dahsyat pula boleh jadi 10 hingga 100 kali lebih kuat.
Ribut petir boleh berlaku di mana-mana sahaja di bumi, dengan kawasan kutub sebagai kawasan yang paling kurang mengalami ribut petir, dan kawasan beriklim khatulistiwa sebagai kawasan yang paling kerap mengalami ribut petir.

Klasifikasi ribut petir
Kilat di bandaraya Arlington, berhampiran Washington DC, Amerika Syarikat
Terdapat 4 jenis ribut petir, yang diklasifikasikan mengikut kadar ketidakstabilan atmosfera serta penghasilan angin ricih seperti berikut:-
Sel tunggal - Ribut petir yang paling banyak berlaku, tidak menghasilkan angin ricih kencang serta kebanyakannya bertahan dalam masa kurang daripada sejam selepas penghasilan kilat yang pertama. Angin kencang tidak terhasil kerana naik-turun udara panas dan sejuk berlaku di tempat yang sama.
Berbilang sel - Beberapa kelompok awan ribut petir (dikenali sebagai sel) bergabung membentuk kelompok ribut petir yang lebih besar. Hasilnya, terdapat 2 zon udara iaitu zon udara panas naik (updraft} dan zon udara sejuk turun (downdraft). Akibatnya, angin ricih yang kencang mula dihasilkan. Hujan yang turun juga tidak seragam, dengan terdapat bahagian yang menghasilkan hujan lebat tetapi terdapat juga bahagian yang tidak menghasilkan hujan.
Garis badai - Garis badai terbentuk apabila kelompok-kelompok awan ribut petir berkumpul dan membentuk satu garisan.
Supersel - Supersel adalah jenis ribut petir yang sangat besar, berkemungkinan menghasilkan angin puting beliung yang dahsyat (kategori F3 ke atas) serta menghasilkan angin kencang melebihi 130 km/j, di samping menghasilkan hujan air batu berdiameter besar serta banjir kilat.
[sunting] Ribut petir dahsyat


Ribut petir dahsyat mempunyai sifat-sifat berikut:-
Angin kencang melebihi 92 km/j
Hujan air batu berdiameter 1.5 cm ke atas
Berkemungkinan berlaku puting beliung
Panahan kilat awan ke bumi yang sangat kerap
Hujan lebat yang berterusan sehingga menyebabkan banjir kilat
[sunting] Fasa pembentukan ribut petir



Terdapat 3 fasa utama dalam kejadian ribut petir:-
Pembesaran awan kumulus - Kebanyakan ribut petir mula terbentuk apabila awan kumulus mula membesar secara menegak. Pancaran matahari menyebabkan air mengewap dan "diangkat" naik ke langit. Awan kumulus akan terus membesar sehingga ketinggiannya melepasi takat beku serta udara panas yang naik tidak lagi mampu mengangkat wap air. Pada tahap inilah bahagian atas awan akan terserak, memberikan bentuk rakap kepada awan dan awan tersebut bertukar menjadi awan kumulonimbus.
Peringkat matang - Bahagian atas awan yang menyejuk menyebabkan wap air terpeluwap sehingga membentuk partikel ais. Partikel ais yang berat itu akan jatuh sebagai hujan, membawa bersama udara sejuk turun. Oleh kerana pada peringkat ini berlaku proses turun-naik udara di dalam awan secara serentak, gangguan berlaku di dalam awan, menghasilkan petir, kilat dan angin ricih. Sekiranya angin ricih yang kencang berlaku, awan ribut petir itu berkemungkinan akan membentuk puting beliung. Jika tiada angin ricih, hanya hujan, kilat dan petir sahaja yang terhasil dan akan berakhir dalam masa yang singkat.
Peringkat penyingkiran - Oleh kerana hujan yang turun telah menyejukkan udara di kawasan yang terlibat, tiada lagi aktiviti udara panas naik ke awan. Oleh kerana kebanyakan daripada kelembapan di dalam awan ribut sudah disingkirkan, ribut petir tidak dapat bertahan dan akan berakhir.

Taufan
Dari Wikipedia Bahasa Melayu, ensiklopedia bebas.
Lompat ke: pandu arah, gelintar
Sebahagian siri Alam semula jadiCuaca



Siklon Catarina di selatan Atlantik dilihat dari Stesen Angkasa Antarabangsa pada 26 Mac 2004


Struktur awan ribut taufan
Taufan atau siklon tropika merupakan ribut akibat haba yang dilepaskan apabila udara panas naik dan wap udara di dalamnya memeluwap. Dinamakan siklon tropika kerana ia serupa siklon dan terjadi di tropika, putarannya melawan jam di hemisfera utara dan mengikut arah jam di hemisfera selatan.
Isi kandungan
[sorok]
1 Struktur fizikal
2 Peringkat taufan
3 Kesan taufan
4 Asal istilah taufan
//
[sunting] Struktur fizikal
Struktur utama bagi sesebuah taufan ataupun ribut tropika adalah seperti berikut:-
Mata taufan - Mata taufan adalah "pusat" utama bagi sesuatu sistem taufan. Kawasan tersebut merupakan kawasan dengan tekanan udara paling rendah, oleh itu ia menjadi tumpuan bagi angin kencang di sekelilingnya. Dengan itu, kawasan mata taufan biasanya tenang dan bebas daripada awan (ciri tersebut memudahkan taufan dikesan melalui satelit) tetapi angin di sekelilingnya adalah paling kencang serta awan yang mengelilingi mata taufan juga tebal.
Dinding mata - Jaluran awan paling tebal yang mengelilingi mata taufan. Pada bahagian dinding mata, hujan turun paling lebat serta kekerapan ribut petir juga paling kerap.
Jalur hujan - Jalur hujan adalah barisan awan hujan yang tersusun secara berpilin mengelilingi mata taufan. Jalur hujan membawa hujan yang lebat dan berkemungkinan menghasilkan puting beliung tetapi ruang antara jalur hujan boleh jadi tenang.
[sunting] Peringkat taufan
Sesebuah taufan boleh diklasifikasikan mengikut keamatan angin seperti berikut:-
Gangguan tropika - Sistem ribut petir yang tertumpu di kawasan bertekanan rendah dengan kelajuan angin kencang kurang daripada 60 km/j. Mata taufan tidak terbentuk pada peringkat ini.
Ribut tropika - Sistem ribut petir kuat dengan kitaran permukaan tertentu serta kelajuan angin maksimum antara 60-120 km/j. Bentuk siklon sudah mula terbentuk, tetapi mata taufan biasanya masih belum terbentuk.
Taufan - Ribut tropika dengan angin kencang melebihi 120 km/j. Mata taufan mula terbentuk, memudahkan taufan dikesan melalui imej satelit.
[sunting] Kesan taufan


Kesan serangan Taufan Katrina di Gulfport, Mississippi. Taufan Katrina adalah siklon tropika yang mengakibatkan kerugian paling besar dalam sejarah Amerika Syarikat.
Taufan yang berlaku di tengah lautan menyebabkan hujan lebat, angin kencang serta ombak besar, menjejaskan aktiviti perkapalan antarabangsa serta boleh menenggelamkan kapal.
Di daratan pula, angin kencang boleh merosakkan atau memusnahkan bangunan dan harta benda, menjadikan puing-puing kepada objek terbang yang boleh membunuh. Selain itu, taufan juga mengakibatkan banjir besar.
Sejak dua kurun yang lalu, taufan bertanggungjawab menyebabkan kematian lebih kurang 1.9 juta mangsa di seluruh dunia.
[sunting] Asal istilah taufan


Terdapat dua kemungkinan mengenai asal-usul istilah "taufan" dalam Bahasa Melayu serta istilah "typhoon" dalam Bahasa Inggeris. Pendapat pertama mengatakan istilah tersebut diambil daripada istilah Cina iaitu 大風 (Kantonis: daaih fūng; Mandarin: dà fēng) yang bermaksud "angin kencang". Satu lagi pendapat mengatakan istilah tersebut diambil daripada perkataan Urdu, Parsi dan Arab ţūfān (طوفان), yang diambil istilahnya daripada tuphōn (Τυφών), raksasa di dalam mitos Yunani yang bertanggungjawab membawa angin panas.
Dalam Bahasa Melayu, istilah "taufan", "hurikan" dan "siklon tropika" membawa maksud yang sama tetapi di dalam Bahasa Inggeris, ketiga-tiga istilah adalah berbeza mengikut tempat. Istilah hurricane digunakan bagi taufan yang melanda bahagian Atlantik Utara dan Pasifik Timur Laut. Istilah "typhoon" pula digunakan di bahagian Pasifik Barat Laut.
Diambil daripada "http://ms.wikipedia.org/wiki/Taufan"
Kategori: Siklon



Puting beliung
Dari Wikipedia Bahasa Melayu, ensiklopedia bebas.
Lompat ke: pandu arah, gelintar
Sebahagian siri Alam semula jadiCuaca

Puting beliung ialah sebuah tiub angin berpusing yang menyentuh tanah. Angin yang berada di dalam puting beliung berpusing dengan pantas dan menjadikan puting beliau sangat berbahaya.
Kebanyakan puting beliau mempunyai angin selaju 175 km/j atau kurang, dengan lebar 250 kaki (75 meter), dan bergerak beberapa kilometer sebelum "lenyap". Walau bagaimanapun, sesetengah puting beliung mempunyai angin selaju 480 km/j, dengan lebar lebih daripada (1.6 km), dan boleh bergerak melebihi 100 kilometer.[1][2][3]
Puting beliung seringkali terjadi semasa hujan ribut petir angin kuat dan mendatangkan banyak kemusnahan kepada apa-apa sahaja yang disentuhnya. Saban tahun, ada nyawa yang terkoban akibat puting beliung.
Isi kandungan
[sorok]
1 Bagaimana puting beliung berlaku
2 Kemusnahan dan lokasi berlakunya Puting beliung
3 Perbezaan antara puting beliung dan taufan
4 Rujukan
5 Bacaan lanjut
6 Pautan luar
6.1 Umum
6.2 Ramalan serantau
6.3 Kajian
//
[sunting] Bagaimana puting beliung berlaku
Sebahagian siri Alam semula jadiCuaca

Puting beliung boleh berlaku hasil aktiviti di dalam awan kumulonimbus yang besar semasa ribut petir dahsyat.Puting beliung juga boleh berlaku bersama taufan. Dalam kebanyakan ribut petir yang berlaku di dunia, udara panas naik membawa wap air dan membentuk awan kumulonimbus dan hujan membawa udara sejuk ke bawah pada tempat yang sama, oleh itu angin ribut kencang tidak terbentuk. Tetapi sesetengah ribut petir pula menghasilkan angin kencang di dalam awan akibat turun naik udara panas dan sejuk secara serentak serta turun naik udara panas dan sejuk yang tidak berlaku pada tempat yang sama, dikenali sebagai fenomena angin ricih. Sekiranya angin ricih kencang tersebut berubah bentuk daripada melintang di dalam awan kepada menegak, angin kencang berbentuk corong akan terbentuk dan pusaran angin berbentuk corong tersebut dikenali sebagai puting beliung.
[sunting] Kemusnahan dan lokasi berlakunya Puting beliung
Puting beliung dikategori mengikut Skala Fujita, daripada F0 sehingga F5. F0 mempunyai kelajuan angin paling rendah manakala F5 mempunyai kelajuan angin paling tinggi.
Amerika Syarikat adalah negara yang paling banyak mengalami bencana puting beliung tetapi ini tidak bermakna negara-negara lain tidak akan mengalami bencana ini. Puting beliung boleh terjadi di mana-mana tempat di dunia termasuklah Malaysia. Kawasan yang paling kerap dilanda ribut petir di Amerika Syarikat ialah di kawasan lembangan yang dilindungi Banjaran Rocky dan Banjaran Appalachian. Kawasan tersebut dikenali sebagai Lembah Puting Beliung (Tornado Alley).
Puting beliung amat sukar diramal dan ia hanya dapat diramalkan apabila titik tekanan rendah di dalam awan kumulonimbus dikesan oleh radar Doppler. Akibatnya, penduduk di kawasan yang diramalkan akan dilanda puting beliung hanya mempunyai masa yang sangat terhad untuk pergi ke tempat perlindungan.
[sunting] Perbezaan antara puting beliung dan taufan
Ramai di antara kita yang terkeliru antara puting beliung dan taufan memandangkan kedua-duanya adalah ribut angin kencang dengan corong angin kencang. Ribut taufan itu sendiri merupakan satu sistem cuaca manakala puting beliung pula ialah sebahagian daripada sistem ribut petir. Ribut taufan memusnahkan kawasan yang luas dalam satu-satu masa tetapi puting beliung hanya memusnahkan kawasan yang dilalui corong ribut kencang itu sahaja. Tambahan pula, puting beliung hanya bertahan selama beberapa jam tetapi ribut petir boleh bertahan selama berhari-hari, malah boleh jadi lebih daripada seminggu.

[sunting] Rujukan
↑ Pusat Kaji Cuaca (2006). Doppler On Wheels. Dicapai pada 2006-12-29.
↑ Omaha/Valley, Pejabat Ramalan cuaca NE (2005-10-02). Puting beliung Hallam Nebraska. Dicapai pada 2006-09-08.
↑ Edwards, Roger (2006-04-04). Soalan-soalan lazim puting beliung dalam talian. Pusat Ramalan Taufan. Dicapai pada 2006-09-08.
[sunting] Bacaan lanjut
Thomas P. Grazulis (1993). Significant Tornadoes 1680-1991, A Chronology and Analysis of Events. Projek filem puting beliung. ISBN 1-879362-00-7


[sunting] Pautan luar

Wikimedia Commons mempunyai media mengenai:
Puting beliung
[sunting] Umum
(Inggeris) Arkib taufan (termasuk puting beliung sejak 1950)
(Inggeris) Laporan benar taufan di Google Maps.
(Inggeris) Laporan tahunan puting beliung Amerika Syarikat.
(Inggeris) Projek puting beliung
[sunting] Ramalan serantau
(Inggeris) Pusat Ramalan Taufan (Amerika Syarikat)
(Inggeris)Pertubuhan Kajian Taufan dan Puting Beliung (United Kingdom)
[sunting] Kajian
(Inggeris) Pendidikan dan kajian puting beliung
Diambil daripada "http://ms.wikipedia.org/wiki/Puting_beliung"
Kategori: Cuaca Puting beliung


El Nino
Dari Wikipedia Bahasa Melayu, ensiklopedia bebas.
Lompat ke: pandu arah, gelintar


El Niño dnd La Niña merupakan fenomena fasa berlawanan putaran iklim semula jadi yang dikenali sebagai Putaran Selatan El-Nino (El Nino-Southern Oscillation - ENSO). Fenomena lautan-atmosfera ini merujuk kepada perubahan besar kepada suhu permukaan laut merintangi timur pasifik tropika. "El Nino" dalam bahasa Sepanyol bermakna "anak lelaki" manakala "La Nina" pula bermakna "anak perempuan".
[sunting] El Niño and La Niña
Kebiasaannya, lautan Pasifik sentiasa ditiupi angin timur iaitu hembusan angin timur ke barat yang meniup air laut hangat jauh dari lautan bahagian timur - sebelah Peru dan Chile - menuju ke barat lautan Pasifik, mengarah pantai Australia dan kepulauan Filipina.
Permukaan air ini diganti dengan air sejuk yang terjadi dari arus Antartic Humbolt Current yang sentiasa datang dari pantai benua Amerika Selatan. Ini menyebabkan suhu permukaan laut di bahagian tengah dan timur lautan Pasifik menjadi lebih sejuk dari bahagian barat. Bagaimanapun, dalam tahun-tahun terjadinya El Nino, angin timuran berkurangan.
Oleh itu, air hangat yang sepatutnya menuju ke arah barat sebaliknya berputar balik merintangi lautan Pasifik. Ini mengakibatkan memperlahankan kejadian Arus Humbolt yang sejuk, menyebabkan timur Pasifik, yang sepatutnya menjadi sejuk, menjadi hangat sebaliknya. Semasa air laut hangat memanaskan udara di atasnya, ia menaikkan daya pengapungan lapisan bawah atmosfera, yang mana menyebabkan pengolakan awan dan hujan lebat.
Berbeza dengan El Nino, La Nina merujuk kepada keadaan suhu yang lebih sejuk dari biasa merentangi Pasifik Tengah dan Timur - lebih sejuk dari keadaan biasa apabila Arus Humbolt membawa air sejuk ke kawasan Pasifik ini. Semasa La Nina, angin timuran bertambah kuat dan kejadian putaran sejuk sepanjang pantai barat benua Amerika Selatan meningkat.
Sepanjang waktu ini, suhu air laut sepanjang Khatulistiwa boleh jatuh sebanyak 14 darjah Celsius. Semasa tahun-tahun La Nina, monsun meningkat di Asia Tenggara dan Australia - berlawanan dengan tahun-tahun El Nino. Sistem putaran keadaan panas (El Nino), biasa dan sejuk (La Nina) berlaku setiap tiga hingga empat tahun.
[sunting] Punca
Punca sebenar yang mengakibatkan fenomena ini masih lagi dikaji.
[sunting] Rujukan

Wikimedia Commons mempunyai media mengenai:
ENSO
Info Bencana
Diambil daripada "http://ms.wikipedia.org/wiki/El_Nino"
Kategori: Bencana alam Meteorologi Perubahan iklim


Kesan rumah hijau
Dari Wikipedia Bahasa Melayu, ensiklopedia bebas.
Lompat ke: pandu arah, gelintar
Kesan rumah hijau ialah pemanasan yang berlaku apabila kepekatan gas-gas rumah hijau di dalam sesuatu ruang tertutup meningkat dan menyekat haba daripada mudah terbebas. Kesan ini tidak tertakluk pada pemanasan global sahaja, tetapi juga di dalam mana-mana ruang.
Isi kandungan
[sorok]
1 Proses kesan rumah hijau
2 Kesan rumah hijau global
3 Punca kesan rumah hijau
4 Kaedah mengurangkan kesan
//
[sunting] Proses kesan rumah hijau
Kesan rumah hijau berlaku apabila komposisi gas-gas rumah hijau seperti, karbon dioksida, karbon monoksida, nitrogen dioksida meningkat melebihi tahap normal. Apabila komposisinya meningkat, molekul-molekul gas ini yang bersifat penyimpan haba, akan memerangkap haba lalu melambatkan proses pembebasan haba.
[sunting] Kesan rumah hijau global
Kesan rumah hijau global berlaku apabila, sinaran inframerah matahari yang memasuki ruang atmosfera bumi tidak terpantul secukupnya secara normal disebabkan kesan rumah hijau. Ini akan menyebabkan pemanasan global secara berperingkat, dan kawasan yang mengalami pencemaran teruk akan mengalami kesan itu dengan lebih teruk lagi. Implikasi daripada pemanasan global akan menyebabkan lapisan ais di kedua-dua kutub bumi akan mengalami pencairan dan menyebabkan peningkatan aras laut.
[sunting] Punca kesan rumah hijau
Kesan rumah hijau berpunca sama ada secara semulajadi atau buatan manusia. Secara semulajadi, kesan rumah hijau berpunca daripada letusan gunung berapi yang membebaskan gas-gas sulfur, dan karbon. Selain itu pembakaran hutan akibat petir juga memberi kesan juga. Secara buatan manusia, kesan rumah hijau kebanyakan berpunca daripada pembebasan bahan pencemaran udara, seperti asap daripada kenderaan dan kilang. Penggunaan penyembur aerosol, sesetengah peti sejuk dan penghawa dingin yang membebaskan CFC juga menyumbang kepada kesan pemanasan global ini.
[sunting] Kaedah mengurangkan kesan
Antara kaedah untuk mengurangkan kesan rumah hijau ini ialah melalui penjimatan tenaga. Jikalau manusia dapat mengurangkan penggunaan kenderaan dengan banyak menggunakan pengangkutan awam, pembebasan gas rumah hijau dapat dikurangkan .
Diambil daripada "http://ms.wikipedia.org/wiki/Kesan_rumah_hijau"
Kategori: Atmosfera Perubahan iklim

OZON
Ozon terdiri daripada tiga molekul oksigen dan amat merbahaya kepada kesihatan manusia. Secara semulajadi, ozon terhasil melalui tindak balas cahaya ultra-lembayung dengan atmospera bumi dan membentuk satu lapisan ozon pada ketinggian 50 kilometer

Kepentingan Ozon
Ozon tertumpu di bawah stratosfera di antara 15 dan 30 km di atas permukaan bumi yang dikenali sebagai 'lapisan ozon'. Ozon terhasil dengan pelbagai tindakbalas kimia, tetapi mekanisme utama penghasilan dan perpindahan dalam atmosfera adalah penyerapan tenaga sinaran ultra-lembayung (UV) daripada matahari.
Ozon (O3) dihasilkan apabila O2 menyerap sinaran uv pada jarak gelombang 242 nanometer dan disingkirkan dengan foto-pengasingan dari sinaran bagi jarak gelombang yang besar daripada 290 nm. O3 juga merupakan penyerap utama sinaran uv antara 200 dan 330 nm. Penggabungan proses-proses ini adalah efektif dalam mengekalkan kemalaran bilangan ozon dalam lapisan dan penyerapan 90% sinaran uv.
[sunting] Sifat ozon
Ozon amat mengkakis dan dipercayai bahan beracun dan bahan cemar biasa. Ozon mempunyai bau yang keras, mencucuk hidung. Ozon juga terbentuk pada kadar rendah dalam udara akibat arus eletrik seperti kilat, dan oleh tenaga tinggi seperti radiasi eletromagnetik.
UV dikaitkan dengan pembentukan kanser kulit dan kerosakan genetik. Peningkatan paras uv juga mempunyai kesan kurang baik terhadap sistem imunisasi haiwan, organisma akuatik dalam rantai makanan, tumbuhan dan tanaman. Penyerapan sinaran uv berbahaya oleh ozon stratosfera amat penting untuk semua hidupan di bumi.
[sunting] Ozon pada muka bumi
Ozon pada muka bumi terbentuk oleh cahaya lampau ungu yang menguraikan molekul O3 membentuk unsur oksigen. Unsur oksigen ini bergabung dengan molekul yang tidak terurai dan membentuk O3. Kadang-kala unsur oksigen akan bergabung dengan N2 untuk membentuk nitrogen oksida; yang apabila bertindakbalas dengan cahaya mampu membentuk ozon.
[sunting] Lapisan Ozon
Ozon adalah salah satu daripada gas-gas yang membentuk atmosfera. Molekul dwiatom oksigen (O2) yang kita bernafas membentuk hampir-hampir 20% atmosfera. Pembentukan ozon (O3), molekul triatom oksigen kurang banyak dalam atmosfera yang mana kandungannya hanya 1/3,000,000 daripada gas atmosfera.
[sunting] Kepentingan Ozon
Ozon tertumpu di bawah stratosfera di antara 15 dan 30 km di atas permukaan bumi yang dikenali sebagai ‘lapisan ozon’. Ozon terhasil dengan pelbagai tindakbalas kimia, tetapi mekanisme utama penghasilan dan perpindahan dalam atmosfera adalah penyerapan tenaga sinaran ultra-lembayung (UV) daripada matahari.
Ozon (O3) dihasilkan apabila O2 menyerap sinaran UV pada jarak gelombang 242 nanometer dan disingkirkan dengan foto-pengasingan dari sinaran bagi jarak gelombang yang besar daripada 290 nm. O3 juga merupakan penyerap utama sinaran UV antara 200 dan 330 nm. Penggabungan proses-proses ini adalah efektif dalam mengekalkan kemalaran bilangan ozon dalam lapisan dan penyerapan 90% sinaran UV.
UV dikaitkan dengan pembentukan kanser kulit dan kerosakan genetik. Peningkatan paras UV juga mempunyai kesan kurang baik terhadap sistem imunisasi haiwan, organisma akuatik dalam rantai makanan, tumbuhan dan tanaman.
Penyerapan sinaran UV berbahaya oleh ozon stratosfera amat penting untuk semua hidupan di bumi.
[sunting] Keseimbangan Ozon
Jumlah ozon dalam atmosfera berubah mengikut lokasi geografi dan musim. Ozon disukat dalam unit Dobson (Du) yang mana, sebagai contoh, 300 Du setara dengan 3 mm tebal lapisan ozon yang tulen jika dimampat ke tekanan paras laut.
Sebahagian besar ozon stratosfera dihasilkan di kawasan tropika dan diangkut ke latitud yang tinggi dengan skala-besar putaran atmosfera semasa musim sejuk hingga musim bunga. Umumnya kawasan tropika memiliki ozon yang rendah.
[sunting] Kegunaan ozon
Ozon digunakan dalam bidang perubatan untuk mengubati pesakit dengan cara terkawal dan mempunyai penggunaan yang meluas seperti di Jerman. Antaranya ialah untuk rawatan kulit terbakar.
Manakala dalam perindustrian, ozon digunakan untuk:-
menyah-kuman sebelum dibotolkan (antiseptik),
menghapuskan pencemaran dalam air (besi, arsenik, hidrogen sulfida, nitrite, dan bahan organik kompleks yang dikenali sebagai warna),
membantu kepada proses flocculation (proses pengabungan molekul membantu penapis menghilangkan besi dan arsenik),
mencuci, dan memutihkan kain (dipaten),
membantu mewarnakan plastik,
menentukan ketahanan getah.
[sunting] Ancaman dari Kloroflorokarbon (CFC)
Ancaman yang diketahui terhadap keseimbangan ozon adalah pengenalan kloroflorokarbon (CFC) buatan manusia yang meningkatkan kadar penyingkiran ozon menyebabkan kemerosotan beransur-ansur dalam paras ozon global.
CFC digunakan oleh masyarakat moden dengan cara yang tidak terkira banyak, dalam peti sejuk, bahan dorong dalam penyembur, pembuatan busa dan bahan pelarut terutamanya bagi kilang-kilang elektronik.
Hayat bagi CFC bermaksud bahawa satu molekul yang dibebaskan hari ini boleh wujud 50 hingga 100 tahun dalam atmosfera sebelum dihapuskan.
Bagi tempoh kira-kira 5 tahun, CFC bergerak naik dengan perlahan ke dalam stratosfera (10 – 50 km). Di atas lapisan ozon utama, pertengahan julat ketinggian 20 – 25 km, kurang sinar uv diserap oleh ozon. Molekul CFC terurai setelah bertindakbalas dengan uv, dan membebaskan atom klorin. Atom klorin ini juga berupaya untuk memusnahkan ozon dan menghasilkan lubang ozon.
[sunting] Kesan akibat penipisan ozon
[sunting] Lubang Ozon
Lihat rencana utama: Lubang Ozon
Lubang ozon di Antartik disebabkan oleh penipisan lapisan ozon antara altitud tertentu seluruh Antartika pada musim bunga. Penipisan tersebut dikesan setiap tahun sejak sedekad yang lalu. Pembentukan ‘lubang’ tersebut berlaku setiap bulan September dan pulih ke keadaan normal pada lewat musin bunga atau awal musim panas.
Dalam bulan Oktober 1987,1989,1990 dan 1991, lubang ozon yang luas telah dikesan di keseluruh Antartika dengan kenaikan 60% pengurangan ozon berbanding dengan paras lubang pra-ozon. Dalam Oktober 1991, paras terendah atmosfera ozon yang pernah direkodkan telah berlaku di seluruh Antartika.
[sunting] Kemerosotan Ozon Global
Pengukuran latar dan satelit menunjukkan pengurangan signifikan terhadap jumlah kolum ozon pada musin sejuk dan panas bagi kedua-dua hemisfera utara dan selatan pada garis lintang tengah dan tinggi. Di dapati aliran ke bawah ini pada tahun1980 agak besar bila berbanding tahun 1970. Tiada statistik aliran signifikan dapat ditentukan bagi kawasan tropika semasa tahun 1980. Dengan kemajuan komputer model bagi pemusnahan stratosfera ozon dapat menjelaskan pemerhatian aliran jumlah ozon di latitud pertengahan pada musim panas, tetapi hanya sebahagian daripadanya pada musin sejuk. Ini bermakna bahawa pada masa hadapan perubahan global ozon belum boleh diramalkan lagi.
[sunting] Kaedah Pengukuran Ozon
Jumlah ozon diukur dengan beberapa cara:
[sunting] Satelit
Penggunaan satelit mengelilingi kutub seperti Satelit NASA Nimbus7 yang membawa peralatan “Total Ozone Mapping Spectrometer” (TOMS) telah merevolusikan pemantauan ozon sejak 20 tahun yang lalu. Kedudukan yang baik di atas cakerawala dan keupayaan setiap satelit untuk perjalanan mendatar seluruh glob, menyediakan liputan yang lebih baik dari stesen daratan. Ini sangat tinggi nilainya bagi menentukan aliran global. Ketepatan sensor satelit menggunakan prinsip yang sama dengan spektrofotometer Dobson.
[sunting] Spektrofotometer Dobson
Spektrofotometer pertama direka pada tahun 1920 oleh Gordon Dobson bagi tujuan mengukur jumlah ozon. Kini terdapat lebih kurang 80 jenis alat ini digunakan di seluruh dunia untuk mengukur jumlah ozon. Spektrofotometer Dobson mengukur ozon dengan membanding jumlah sinaran pada jarak dua ultraungu. Satu jarak gelombang terjejas kuat dengan ozon manakala yang satu lagi tidak. Perbezaan antara jumlah dua sinaran secara langsung berhubungkait dengan jumlah ozon.
[sunting] Ozon sonde
Ozon sonde adalah sel elektrokimia dan penghantar radio yang dilekatkan kepada belon yang berisi gas hidrogen yang mana boleh mencapai ketinggian kira-kira 35 km. Udara dimasukkan ke dalam sel kecil dengan pam. Pelarut dalam sel bertindakbalas dengan ozon, menghasilkan arus eletrik yang mana berkadar dengan jumlah ozon. Isyarat dari sel ditukarkan kepada kod dan dihantar melalui radio kepada penerima stesen. Dari pelepasan belon sehingga kegagalan, lazimnya kira-kira 35 km, sonde ini menyediakan taburan menegak ozon.
[sunting] Tindakan Dunia
Dalam tahun 1975, dikhuatiri bahawa aktiviti manusia akan mengancam lapisan ozon. Oleh itu atas permintaan “United Nations Environment Programme” (UNEP), WMO memulakan Penyelidikan Ozon Global dan Projek Pemantauan untuk mengkoordinasi secara jangka panjang pemantauan dan penyelidikan ozon.
Kesemua data dari tapak pemantauan di seluruh dunia dihantar ke Pusat Data Ozon Dunia di Toronto, Kanada, yang mana tersedia kepada masyarakat saintifik antarabangsa.
Dalam tahun 1977, mesyuarat pakar UNEP mengambil tindakan Perancangan Dunia terhadap lapisan ozon; dalam tahun 1987, UNEP mengambil Protokol Montreal ke atas bahan yang mengurangkan lapisan ozon.
Protokol ini memperkenalkan siri sukatan, termasuk jadual tindakan, mengawal penghasilan dan pembebasan CFC ke alam sekitar. Ini membolehkan paras pengunaan dan penghasilan berkaitan CFC untuk turun ke paras semasa 1986 pada tahun 1989, dan pengurangan sebanyak 50% pada 1999.
[sunting] Lihat juga
Lapisan ozon
Lubang ozon
Diambil daripada "http://ms.wikipedia.org/wiki/Ozon"
Kategori: Sains Astronomi

Pencemaran Udara
Dari Wikipedia Bahasa Melayu, ensiklopedia bebas.
Lompat ke: pandu arah, gelintar

Pencemaran udara merupakan satu keadaan yang melibatkan pengenalan sebarang bahan kimia, jirim zarahan atau bahan biologi yang boleh menyebabkan mudarat atau ketidakselesaan kepada manusia atau organisma hidup lain, atau merosakkan alam sekitar, ke dalam dalam atmosfera. Contoh pencemar udara ialah seperti gas karbon dioksida, sulfur dioksida, kloroflorokarbon, bau-bauan, logam toksik seperti plumbum dan tembaga dan sisa radioaktif.
Pencemaran udara antaranya berpunca dari pelepasan asap kotor oleh industri terus ke udara melalui cerobong asap kilang, kenderaan motor di jalan raya dan letusan gunung berapi. Antara kesan pencemaran udara adalah penipisan lapisan ozon, jerebu, hujan asid dan pemanasan bumi. Pencemaran udara mungkin boleh memberi kesan terhadap kesihatan, keselamatan dan keselesaan manusia ataupun harta benda.


Pembebasan asap yang mengandungi sulfur dioksida ke udara
Isi kandungan
[sorok]
1 Klasifikasi pencemaran udara
1.1 Pencemaran primer
1.2 Pencemaran sekunder
2 Kesan
2.1 Kesihatan manusia
2.2 Tumbuhan
2.3 Haiwan
2.4 Bahan
2.5 Penyusutan lapisan ozon
2.6 Hujan asid
2.7 Kesan rumah hijau dan pemanasan global
2.8 Atmosfera
3 Lihat juga
//
[sunting] Klasifikasi pencemaran udara
Pencemaran udara diklasifikasikan kepada dua bahagian iaitu pencemaran primer dan pencemaran sekunder.
[sunting] Pencemaran primer
Pencemaran primer adalah pencemaran yang dihasilkan sulfur monoksida dan karbon monoksida hasil dari pembakaran tidak lengkap. Ia menyebabkan zarah-zarah halus terampai di udara.
Kebanyakan pencemaran udara primer ini dilepaskan melalui ekzos kenderaan, kawasan industri yang melepaskan asap atau bahan pencemar, dan penggunaan dapur arang kayu yang tidak terkawal
[sunting] Pencemaran sekunder
Pencemaran sekunder adalah berpunca hasil daripada tindak balas sulfur dioksida yang bergabung dengan wap-wap air di udara.
[sunting] Kesan
[sunting] Kesihatan manusia
Kesan utama pencemaran udara kepada manusia adalah sistem pernafasan. Gas-gas seperti karbon monoksida akan meracuni sistem pengangkutan oksigen dalam darah akan melambatkan tindak balas manusia dan kesan seterusnya menyebabkan mengantuk, penyakit lelah dan mengurangkan fungsi paru-paru.
Bahan tercemar seperti nitrogen oksida boleh menyebabkan edema dan pendarahan pulmonary. Bahan tercemar seperti gas ozon boleh menimbulkan kerengsaan menyebabkan inflamasi paru-paru dan keupayaan bergerak. Habuk, asap, kabus, wap atau bahan-bahan lain juga menghalang penglihatan mata dan juga menjejaskan mata manusia.
Kajian Pertubuhan Kesihatan Sedunia (WHO) menyatakan sebanyak tiga juta manusia mati setiap tahun disebabkan oleh pencemaran udara. Ia adalah tiga kali lebih tinggi daripada jumlah kematian yang disebabkan kemalangan kenderaan.
[sunting] Tumbuhan
Kesan kepada tumbuhan adalah seperti mengalami kerosakan seperti nekrosis (keguguran daun), klorosis (pertukaran warna), dan pertumbuhan terbantut.
Kesan ini akan menyebabkan bumi kekurangan sumber makanan dan ekonomi sebahagian daripada penduduk juga terganggu.
[sunting] Haiwan
Haiwan akan terancam atau mati akibat dari pencemaran udara. Ini disebabkan dari udara yang memasuki paru-paru haiwan dan makanan dari sumber tumbuhan yang tercemar kesan pencemaran udara.
[sunting] Bahan
Kesan kepada bahan adalah kerosakan berlaku akibat pencemaran udara seperti kekotoran pada pakaian, pencemaran pada permukaan dinding bangunan dan sebagainya. Ia berlaku akibat dari pengenapan asap atau zarah halus.
Hakisan logam juga merupakan kesan dari pencemaran udara akibat kehadiran sulfur dioksida di dalam udara.
[sunting] Penyusutan lapisan ozon
Pencemaran udara akan menyebabkan berlaku pemanasan global akibat penyusutan lapisan ozon yang melindungi bumi daripada sinaran terus cahaya matahari. Pendedahan secara terus kepada cahaya matahari boleh menyebabkan kanser kulit. Pancaran matahari yang terik juga menyebabkan berlakunya pencairan kepada ais di bahagian kutub bumi dan menyebabkan berlakunya ketidakseimbangan ekosistem di dunia pada masa kini.
[sunting] Hujan asid
Rencana utama: hujan asid
Hujan asid berlaku disebabkan oleh penggabungan gas sulfur dioksida dan nitrogen oksida dengan air hujan seterusnya menjadi asid sulfurik dan asid nitrik. Asid ini akan terkumpul di dalam awan dan bergerak ke tempat-tempat lain. Asid tersebut akan turun bersama-sama dengan hujan dan menimpa hidupan yang terdapat di dunia. Kesanya, ia membunuh tumbuh-tumbuhan dan juga hidupan air. Ia juga boleh menghakis pakaian, kertas dan bahan binaan bangunan. Selain itu, asid tersebut juga meresap ke dalam tanah dan menyebabkan kualiti tanah berkurang dan menjadikannya tidak subur.
[sunting] Kesan rumah hijau dan pemanasan global
Rencana utama: kesan rumah hijau dan pemanasan global
Kesan yang paling ketara dan sedang hangat dibincangkan oleh seluruh negara kini adalah kesan pemanasan global yang disebabkan oleh kesan rumah hijau. Kenaikan suhu bumi dan penipisan lapisan ozon menjadi punca kepada pemanasan global yang dapat dirasakan oleh seluruh dunia. Kenaikan suhu bumi disebabkan oleh pembebasan gas-gas karbon dioksida dan terkumpul di dalam udara.
Gas karbon dioksida yang terlalu banyak menyebabkan haba di bumi terperangkap dan akhirnya suhu bumi meningkat dan persekitarannya menjadi panas. Penyusutan lapisan ozon juga menyebabkan kejadian pemanasan global ini. Kesanya adalah permukaan bumi menjadi panas, ekosistem terganggu, banjir berlaku secara kerap dan juga berlakunya kejadian alam yang tidak normal.
[sunting] Atmosfera
Kesan terhadap atmosfera yang dibawa oleh pencemaran udara pula ialah mengurangkan jarak penglihatan akibat jerebu.
[sunting] Lihat juga

Wikimedia Commons mempunyai media mengenai:
Pencemaran udara
Pencemaran
Diambil daripada "http://ms.wikipedia.org/wiki/Pencemaran_udara"


Jerebu
Dari Wikipedia Bahasa Melayu, ensiklopedia bebas.
Lompat ke: pandu arah, gelintar

Jerebu merupakan fenomena atmosfera yang berlaku apabila debu, asap dan zarah pencemaran lain mengaburi kejelasan langit.[1] Fenomena ini biasanya terjadi jika zarah, debu dan asap berkumpul pada hari yang kering. Zarah-zarah kecil ini berkumpul di paras rendah atmosfera dan akan mengaburi pandangan dan mungkin menyebabkan masalah pernafasan. Jerebu tebal juga dikenali sebagai asbut.
Antara sumber utama jerebu ialah kebakaran hutan, kebakaran gambut, pembakaran terbuka serta asap perindustrian dan kenderaan.
Dilihat dari jauh (seperi dari kapal terbang), jerebu biasanya kelihatan sedikit keperangan. Namun dari dekat, ia berwarna putih seperti asap.
Isi kandungan
[sorok]
1 Indeks Pencemaran Udara
2 Masalah kesihatan
3 Jerebu di Asia Tenggara
4 Rujukan
5 Pautan luar
//
[sunting] Indeks Pencemaran Udara
Indeks Pencemaran Udara (IPU) merupakan salah satu cara untuk mengetahui tahap teruknya jerebu. Ia melibatkan pengukuran kuantiti zarah halus merbahaya seperti karbon monoksida, sulfur dioksida, nitrogen dioksida dan ozon. Pengelasan tahap kualiti udara mengikut IPU adalah seperti berikut:
Nilai IPU
Kualiti udara
0 - 50
Baik
51 - 100
Sederhana
101 - 200
Tidak sihat
201 - 300
Sangat tidak sihat
301 - 400
Berbahaya
401 - 500
Sangat berbahaya
Lebih 501
Darurat
[sunting] Masalah kesihatan
Jerebu boleh menyebabkan masalah kesihatan terutamanya kepada:
Kanak-kanak
Orang tua
Pesakit lelah dan penyakit pernafasan lain
Perokok
Antara gejala akibat pendedahan kepada jerebu ialah:
Iritasi kerongkong dan batuk-batuk
Kesukaran bernafas atau hidung tersumbat
Iritasi di mata serta mata yang merah
Kulit terasa gatal
Antara perkara yang boleh dilakukan untuk mengelak masalah-masalah di atas ialah:
Jangan keluar rumah serta tutup semua pintu dan tingkap
Pakai topeng muka yang mempunyai penuras jika terpaksa keluar
Kurangkan pengunaan kenderaan terutama motosikal
Sentiasa basuh bahagian yang terdedah; mandi
Selalu minum air
Sediakan ubat jika anda mempunyai penyakit pernafasan
[sunting] Jerebu di Asia Tenggara



Jerebu merupakan satu masalah biasa di Asia Tenggara akibat pembakaran hutan yang tidak terkawal. Akibat jerebu teruk pada September 1997, 7 anggota ASEAN telah menandatangani Perjanjian ASEAN mengenai Jerebu Merentas Sempadan (ASEAN Agreement on Transboundary Haze Pollution) pada 2002.
Pada Ogos 2005, kebakaran hutan di Sumatera dan Kalimantan menyebabkan keadaan jerebu yang agak teruk di pantai barat Semenanjung Malaysia terutamanya di sekitar Lembah Klang. Dua kawasan diisytiharkan darurat iaitu Kuala Selangor dan Pelabuhan Klang setelah IPU di dua kawasan itu mencecah lebih 500.[2][3]
Pada 2006, masalah jerebu berulang lagi.
[sunting] Rujukan
↑ Kamus Dewan DBP. Jerebu. Diperolehi pada 4 Mac 2007.
↑ Utusan Malaysia. 2 tempat darurat -- IPU di Kuala Selangor dan Pelabuhan Klang melepasi 500.
↑ Bernama. IPT Diarah Tangguh Semua Kuliah Jika IPU Melebihi 400.
[sunting] Pautan luar

Wikimedia Commons mempunyai media mengenai:
Jerebu
(Melayu) Bacaan IPU di Malaysia
(Melayu) Jerebu, Petunjuk Kebersihan Atmosfera Kita
(Inggeris) STOPHAZE! Campaign
(Inggeris) HazeOnline
Diambil daripada "http://ms.wikipedia.org/wiki/Jerebu"
Kategori: Atmosfera Meteorologi Pencemaran


Hujan asid
Dari Wikipedia Bahasa Melayu, ensiklopedia bebas.
Lompat ke: pandu arah, gelintar
Hujan asid secara semulajadi adalah berasid. Ini disebabkan air hujan yang turun akan bergabung dengan karbon dioksida dan gas-gas berasid yang terdapat di atmosfera. Bagaimanapun, disebabkan pada masa kini, penggunaan tenaga elektrik dan kereta telah menyebabkan bahan api fossil di bakar dalam jumlah yang banyak. Pembakaran bahan api fossil seperti minyak dan arang batu oleh logi tenaga dan dari ekzos kenderaan membebaskan berjuta-juta ton sulfur dioksida dan nitrogen oksida ke udara. Bahan pencemar ini disebarkan oleh angin dan akan bergabung dengan titisan air yang turun sebagai air hujan lalu membentuk asid sulfurik dan asid nitrik.
Keasidan cecair ialah ukuran kepekatan ion hidrogen. Biasanya keasidan cecair dinyatakan dalam sebutan pH yang mempunyai skala 0 hingga 14: pH kurang daripada 7 adalah berasid, pH 7 adalah neutral dan pH yang melebihi 7 adalah alkali. Contoh air hujan yang bersih yang diambil daripada lokasi bersih seperti di pulau terpencil didapati bernilai antara 5.6 dan 6.0. Secara amnya, air hujan dengan pH kurang dari 5.6 dianggap berasid.
Hujan asid yang turun ke bumi akan terkumpul menjadi pemendapan berasid. Ini berlaku apabila asid terkumpul dan menjadi semakin pekat. Asid yang terlalu pekat boleh menyebabkan tumbuh-tumbuhan dan hidupan di dalam tasik mati, bangunan dan batu menjadi lemah dan rapuh, warna bangunan, kereta dan lain-lain menjadi pudar, mudah rosak, dan cepat berkarat. Selain itu, hujan asid juga merosakkan kesihatan manusia terutama mereka yang masih muda, golongan tua, dan mereka yang berpenyakit seperti mengidap asma.
Diambil daripada "http://ms.wikipedia.org/wiki/Hujan_asid"
Kategori: Cuaca

SISTEM ATMOSFERA

A) KONSEP ATMOSFERA
Atmosfera ialah satu lapisan nipis gas tanpa bau, warna dan rasa yang berada di atas permukaan bumi disebabkan oleh tarikan daya graviti bumi.”


B) STRUKTUR ATMOSFERA
(Termosfera, Mesosfera, Stratosfera, Troposfera)

Ciri Termosfera/ionosfera
Suhu meningkat mengikut ketinggian sehingga 1000˚C.Lapisan paling bawah dipenuhi dengan gas nitrogen dan molekul oksigen. Berlaku pemisahan electron bercas negative daripada atom oksigen dan molekul nitrogen. Penting untuk telekomunikasi.

Ciri Mesosfera
Ketinggian sehingga 80 km, suhu berkurangan mengikut ketinggian sehingga -90˚C. Di kawasan ini wujud awan noktilusen. Bahan meteor mula terbakar di sini

Ciri Stratosfera
Ketinggian sehingga 50 km, suhu bertambah secara perlahan-lahan mengikut ketinggian. Lapisan ini sangat kering, tidak mengandungi awan atau cuaca. Mengandungi gas ozon.Kebanyakkan bahan meteor memasuki lapisan ini.

Ciri Troposfera
Ketebalan kira-kira 8 km, meliputi 25 % daripada jisim bumi. Pengurangan suhu 6.5˚C bagi setiap 1000m.Kawasan terdapatnya perubahan iklim dan cuaca.

C) KANDUNGAN ATMOSFERA

1. Gas kekal
Gas yang tetap di atmosfera seperti Nitrogen ( 78.09%), Oksigen (20.95%) dan Argon (0.93%).

2. Gas berubah
Gas yang kandungannya tidak tetap di atmosfera. Contohnya :
a.Karbon dioksida :
sentiasa bertambah
i. memasuki atmosfera melalui tindakan
organisma hidupan lautan dan
daratan.
ii. peningkatan penggunaan bahan api
fosil oleh manusia

b.Ozon :
sentiasa berkurangan
- melalui kitar fotokimia iaitu
melibatkan percantuman semula
dengan atom oksigen menyebabkan
kehilangan bersih oksigen ganjil.
O3 + O = 2O2

c.Klorofluorokarbon (CFC) :
sentiasa bertambah
i. punca: bahan-bahan aerosol, bahan
penyejuk (freom) , bahan
pencuci dan penyaman udara
ii.terlerai dan membebaskan klorin
yang juga terlibat dalam
pemusnahan lapisan ozon.

d.Nitrogen Oksida (NOX)
sentiasa bertambah
i. mekanisme biologi di lautan dan
juga dalam tanah.
ii. pembakaran industri, kenderaan,
biojisim, dan penggunaan baja
kimia.

e.Sulfur dioksida (SO2)
sentiasa bertambah
pembakaran arang batu dan minyak serta peleburan tembaga.
Penambahan dan pengurangan kumpulan gas ini akan mempengaruhi :

i. pencemaran
udara
ii.peningkatan gas
rumah hijau
iii .hujan asid
iv. penipisan
lapisan ozon
v. pemanasan
global

3. Juzuk bukan gas
Dikenali sebagai bahan aerosol termasuk habuk, asap, zarah garam, zarah tanah, dan habuk galian daripada pembakaran kering, karbon dan habuk gunung berapi.
Mengakibatkan fenomena jerebu



D) PERANAN ATMOSFERA

1. Kepada Biologi
Oksigen - penyokong kepada semua kehidupan di permukaan bumi.

2. Mencorakkan kontur permukaan bumi
Kejadian cuaca seperti angin, hujan dan larian air. Tindakan unsur-unsur cuaca ini telah mewujudkan pelbagai bentuk permukaan bumi yang sentiasa berubah tanpa mengira masa dan tempat.

3. Kekayaan semula jadi
Perlombongan logam dan simpanan bijih dikaitkan dengan pengumpulan bahan logam melalui tindakan kimia air hujan ke dalam batuan.

4. Perdagangan / rekreasi
Pedagang pada zaman dahulu menggunakan kapal layar yang memerlukan tiupan angin.

5. Membentuk dan menpengaruhi cuaca
Atmosfera bumi sentiasa mengalami perubahan secara berterusan. Manusia perlu menyesuaikan diri dengan setiap perubahan yang ekstrem agar tidak mengalami kesan perubahan tersebut.

A) UNSUR-UNSUR CUACA DAN IKLIM

1. Imbangan bahangan
Jumlah bahangan yang diterima oleh bumi daripada matahari melalui gelombang-gelombang pendek sama dengan jumlah bahangan yang dibebaskan oleh bumi melalui gelombang-gelombang panjang.


a) Taburan suhu mendatar
Perbezaan suhu secara mendatar antara satu tempat dengan tempat yang lain di permukaan bumi.
b) Taburan suhu menegak
Perubahan suhu yang berlaku di atmosfera mengikut ketinggian dalam sesuatu bungkusan udara.

B) FAKTOR-FAKTOR YANG MEMPENGARUHI TABURAN SUHU MENDATAR

1.Tumbuhan semulajadi
Kawasan yang banyak tumbuhan - suhu lebih rendah. Mengurangkan bahangan matahari yang sampai ke permukaan bumi.

2. Awan
Kawasan yang banyak dilitupi awan – suhu lebih rendah. Awan akan membalikkan dan menyerap sebahagian bahangan matahari.

3. Arus lautan
Arus lautan mempunyai kebolehan memindahkan haba – jenis arus akan mempengaruhi suhu pinggir pantai. Contohnya Arus Telukan membawa haba daripada kawasan tropika ke kawasan sederhana.

4.Perbezaan permukaan bumi
Albedo permukaan bumi menentukan jumlan bahangan yang diserap oleh bumi. Albedo yang tinggi akan menyebabkan suhu di kawasan itu rendah.

5.Ketinggian
Kawasan yang tinggi akan mengalami suhu yang semakin rendah.

C) FAKTOR-FAKTOR YANG MEMPENGARUHI TABURAN SUHU MENEGAK

1. Tekanan udara

2. Suhu permukaan
Jika suhu permukaan bumi lebih sejuk berbanding suhu atmosfera ia akan menyejukkan bahagian atmosfera yang berhampiran dengan bumi. Kejadian olak suhu akan berlaku. Secara relatifnya semakin tinggi dalam atmosfera semakin tinggi suhunya.

3. Lapisan atmosfera
Di lapisan troposfera, taburan suhu menegaknya adalah semakin menurun mengikut ketinggian. Di lapisan stratosfera pula suhunya semakin meningkat mengikut ketinggian .

4. Kandungan atmosfera


D) LEMBAPAN ATMOSFERA

1.Lembapan atmosfera
Kandungan wap air yang terdapat di atmosfera.

2.Kelembapan mutlak
Jumlah wap air dalam sesuatu isipadu air. (g/m3)

3. Kelembapan tentu
Jisim wap air bagi setiap kilogram udara.

4. Kelembapan bandingan
Nisbah jumlah wap air yang sebenar terdapat di udara berbanding dengan jumlah wap air yang boleh ditampung oleh udara tersebut pada suhu yang tertentu.

E) PROSES-PROSES LEMBAPAN ATMOSFERA

1.Sejatan
Proses cecair atau ais bertukar menjadi wap air. Ia adalah proses yang berlaku secara berterusan daripada permukaan air, tanah dan salji.

2. Pepeluhan/
Transpirasi
Air yang hilang daripada permukaan tanaman dan tumbuhan. Ia berlaku apabila tekanan wap dalam sel daun adalah lebih besar daripada tekanan wap atmosfera.

3. Sejatpeluhan

Air yang hilang ke atmosfera melalui pepeluhan tumbuhan dan sejatan dari tumbuhan dan tanah.


F) FAKTOR YANG MEMPENGARUHI SEJATAN

1. Tekanan wap
Tekanan wap yang tinggi di atmosfera akan menyebabkan kadar sejatan menjadi rendah.

2. Suhu permukaan
Suhu permukaan sejat yang tinggi akan meningkat kadar sejatan .

3. Angin
Angin yang kencang dapat membaurkan wap air dan meningkatkan sejatan.

4. Kandungan air
Kadar sejatan lebih tinggi bagi air bersih berbanding dengan air masin.

5. Luas permukaan
sejat
Sejatan lebih mudah berlaku di permukaan air yang terdedah berbanding permukaan air yang terlindung.

G) FENOMENA CUACA DAN IKLIM

I. Bayu
1.Bayu darat
Pola angin tempatan yang wujud kerana terdapat perbezaan suhu di antara daratan dan laut yang mempunyai pola berbeza di antara siang dan malam. Perbezaan suhu ini akan mewujudkan kecerunan tekanan yang menjadi daya penggerak untuk bayu merentasi garis pantai dengan membentuk pola harian yang tersendiri.

2Bayu laut
Berlaku pada waktu siang . Daratan mempunyai suhu yang lebih tinggi pada siang berbanding lautan. Dengan ini tekanan di daratan lebih rendah berbanding lautan. Udara akan mengalir dari kawasan lautan ke daratan membentuk bayu laut.

3. Bayu darat
Berlaku pada waktu malam . Daratan mempunyai suhu yang lebih rendah pada malam berbanding lautan. Dengan ini tekanan di daratan lebih tinggi berbanding lautan. Udara akan mengalir dari kawasan daratan ke lautan membentuk bayu darat.